علی رغم اینکه هنر طراحی مبلمان ایرانی در طول ادوار مختلف دستخوش تغییر گشته است، اما اشکال هندسی و تزئینات به کار رفته در مبلمان، در همه ادوار از نظر نوع و ویژگی با سایر هنرهای ایران در دوران اسلامی مانند معماری، خراطی، منبتکاری، نقاشی، تذهیب و … اشتراکات زیادی دارند. برای مثال، هنرمندان دوره تیموریان به استفاده از شیوهی منبتکاران دورهی مغول ادامه دادند و در طراحی و ساخت بسیاری از صنایع دستی از این هنر ظریف و زیبا استفاده کردند.
در طراحی تخت و مبلمان دورههای سلجوقیان، ایلخانان، تیموریان، صفویان، افشاریان و زندیان نیز از تزئینات و اشکال هندسی خاص آن دوران استفاده شده است. توجه به زاویه و اندازه پشتی، نشيمنگاه، پایهها، تارَک / تاج و قابهای اطراف تخت در آثار و مدارک به جا مانده از این دوران بهخوبی قابل مشاهده است.
همانطور که در جدول زیر نیز مشاهده میکنید در طراحی و ساخت تخت و مبلمان دوران اسلامی ایرانی بهندرت میتوان ردی از اشکال و نقوش حیوانات اساطیری متداول در دوره عیلامیان، ساسانیان و هخامنشیان را دید، به جای این اشکال و نقوش از اشکال هندسی، مضامین انتزاعی و ملهم از طبیعت استفاده شده است.
تختهای ایران از دوره اسلام تا پیش از دوره قاجار
منبع:
مقاله مبلمان ایرانی در دوره اسلامی: از سلجوقیان تا زندیان (1397)
نویسنده: اعظم داودی
