معماری سبک روکوکو (Rococo) ادامه دهنده سبک باروک بود که برای نخستین بار از فرانسه و در سالهای ابتدایی قرن 18 میلادی آغاز شد. این سبک در دوره لویی پانزدهم و شانزدهم بسیار محبوب بود و کم کم به سرتاسر اروپا گسترش یافت. سبک اشرافی روکوکو نسبت به باروک غیرمذهبیتر بود و با کنار زدن ساختار سنگین و جدی معماری آن، کمی سبکتر، صمیمیتر و فانتزیتر شد. از این سبک در زمینههای مختلف هنر معماری همچون طراحی نمای بیرونی و داخلی ساختمان، نقاشی، پیکرسازی، طراحی مبلمان، اثاثیه و اشیاء زینتی دکوراسیون استفاده میشود. استادکاران هنرمند این دوره دیوارها، سقفها و گچبریهای کلیساها و سایر بناها را با خمیدگیها و منحنیهای زیادی تزئین میکردند.
سبک معماری روکوکو نسبت به تقارن و قرینگی شکلها بسیار بیتوجه بود و در طراحی بر پیچ و خمها، خطوط و منحنیهای صدفی شکل و استفاده از رنگهای روشن بهویژه رنگ طلایی تأکید داشت. دیوارهای بسیاری از بناهای این دوره مستطیل شکل بوده و از هنر کندهکاری بر روی دیوارها و طلاکاری در بالای قاب درب ساختمانها به وفور استفاده شده است.
از آنجا که سبک معماری باروک و روکوکو به فاصله کم و به دنبال هم گسترش یافتند، لذا اینطور به نظر میرسد که تشخیص مبلمان آنها از هم دشوار باشد. ویژگی مشترک مبلمان این دو سبک را میتوان در استفاده زیاد از تزئینات، پایههای منحنی [گاه مزین به شکل حیوانات] و رنگ طلایی برشمرد. اما با اندکی دقت در آثار به جا مانده میتوان پی به تفاوت این دو برد. مبلمان سبک روکوکو عمدتاً ظریفتر هستند؛ برای مثال، پایههای صندلیها نازکتر و باریکتر ساخته شدند. رنگ مبلمان سبک روکوکو روشنتر است و استفاده از رنگهایی مانند سفید، طلایی، رنگهای صدفی و پاستلی متداولتر است. نوع پارچههای مورد استفاده در مبلمان سبک روکوکو بیشتر از نوع پارچههای حریر و ابریشمی رنگدار بوده و اغلب از طرحهای گلدار با رنگهای روشن و جذاب در طراحی آنها استفاده میشد.
با توجه به اهمیت جزئیات در سبک روکوکو، از هنر خاتمکاری و منبت برای تزئین مبلمان این دوره استفاده میشد که نمونه بارز آن را میتوان در مبل لوئی پانزدهم مشاهده کرد. این مبل که از چوب محکم درخت بلوط ساخته شده، مملوء از تزئینات حاشیهای زیبا با هنر خاتم کاری و منبت بوده و روی آن با ورق طلاکاری و تزئین شده است. با گسترش هنر معماری روکوکو، این سبک در بریتانیا پا را فراتر از حد نهاده و از چوب گردو و پارچههای اعلاء و رنگ قوی برای مبلمان استفاده کرد.
نویسنده: اعظم داودی